Cuda architektury #6 – Pałac w Knossos, labirynt Minotaura czy raczej archeologiczny Disneyland? [WIDEO, FOTO]

Tekst: Ania, Wideo: Marcin

No właśnie… Według niezastąpionego Homera Knossos było stolicą Krety minojskiej. Być może jest to prawda, bowiem pod koniec XIX wieku archeolog i antykwariusz brytyjski Arthur Evans (którego popiersie z brązu znajduje się na terenie kompleksu archeologicznego) wraz ze swoim zespołem odkrył kompleks rozległych ruin pałacu pochodzącego z okresu 2000–1400 p.n.e. (kultury minojskiej), zwanego pałacem Minosa lub labiryntem kreteńskim. I tak właśnie Pałac w Knossos stał się niezaprzeczalnym hitem turystycznym Krety, punktem obowiązkowym każdego turysty, który wpędza wakacje na tej greckiej wyspie. Byliśmy, żeby ocenić samodzielnie

Wspomniany Arthur Evans i jego prace archeologiczne wzbudziły nie lada kontrowersje. Rekonstrukcja pałacu (to już nawet wzbudzało kontrowersje – rekonstrukcja, nie zaś pozostawienie zabytków w pierwotnej formie) dokonana została bowiem, raczej według osobistych wyobrażeń Evansa, niż rzetelnej wiedzy na ten temat. Może właśnie dlatego niektórzy nazywają kompleks ten (wydaje się dość niesprawiedliwy) „archeologicznym Disneylandem„.Niezaprzeczalnym faktem jednak jest to, iż w tej minojskiej stolicy Krety znajdował się niegdyś największy i najbardziej rozbudowany zespół pałacowy na wyspie (o powierzchni 200 tysięcy metrów kwadratowych można to sobie uzmysłowić oglądając makietę w Muzeum Archeologicznym w Heraklionie niesamowitego wręcz pałacu). Według legendy Knossos było miejscem gdzie znajdował się podziemny labirynt zbudowany przez Dedala, w którym uwięziony został znany nam z mitologii pół człowiek- pół byk Minotaur.

Ten swoisty mariaż mitologii, historii starożytnej, antropologii i… domysłów ma swój niesamowity smak. Znajdujemy się w miejscu, gdzie kiełkowała europejska kultura. Dużo wcześniej, niż się sądzi. A sądzi się, że kiełkowała w Grecji Kontynentalnej. Ten cudowny pałac świadczył jednak coś innego…

W rozczłonkowanej strukturze pałacowej skupionej wokół dziedzińca centralnego można zobaczyć wiele ciekawych pomieszczeń, malowideł, ornamentów. Główne wejście do pałacu prowadzi Korytarzem Procesyjnym bogato zdobionym freskami na których dostrzec można postaci niosące gryfy. Po północnej  stronie wspomnianego dziedzińca znajduje się ozdobiona freskiem z gryfami Sala Tronowa z kamiennym tronem, po wschodniej zaś Wielkie Schody. Dalej można zobaczyć Salę Podwójnego Toporu, która nazwę wzięła od znajdującego się na stropie symbolu minojskiego. Bardzo ciekawym pomieszczeniem jest łazienka przylegająca do apartamentów królowej. Zobaczyć tam można ceramiczną wannę oraz spłukiwaną toaletę. Na terenie kompleksu znajduje się również Drogę Królewską, która jest najprawdopodobniej najstarszą utwardzaną drogą w Europie. W pobliżu pałacu znajdują się pozostałości Willi Królewskiej, Małego Pałacu, Domu Kapłana oraz minojskiej gospody. Dostrzeżemy też tutaj dawne „składy” na wino, które przechowywane było w ogromnych glinianych naczyniach. Choć rzeczywiście kolorowe – pstrokate barwy niektórych malowideł i niektórych elementów architektonicznych mogą wzbudzać różne emocje, to jednak ogrom tego miejsca i jego wartość historyczna to fakt niezaprzeczalny.

Nasza porada: Pamiętajcie żeby do Pałacu w Knossos udać się rano, by uniknąć tłumów i upałów. Weźcie ze sobą koniecznie okulary przeciwsłoneczne, nakrycia głowy i wodę, bo zwiedzanie odbywa się cały czas na otwartym, niezadaszonym terenie.

My byliśmy w kwietniu i już wtedy słońce grzało niemiłosiernie, więc można sobie wyobrazić jak jest tu gorąco w lipcu czy sierpniu (na szczęście jest tu też kilka ławek przyjemnie położonych w cieniu drzew – idealne miejsce na odpoczynek i ucieczkę przed słońcem). Wszystkie pomieszczenia i pozostałości budowli są tutaj bardzo dobrze oznaczone, podpisane a ich funkcje dokładnie opisane. Mniejsze artefakty: figurki, autentyczne fragmenty fresk i malowideł zobaczymy w Muzeum Archeologicznym w Heraklionie.

Knossos to miejscowość położona około 8 km na południe od Heraklionu (Iraklion) wśród pięknych krajobrazów o łagodnych wzniesieniach porośniętych winoroślami. Miejscowość znana jest nam wszystkim z Mitologii. Kompleks archeologiczny w Knossos udostępniany jest do zwiedzania codziennie od 8:00 do 19:00 – okres letni oraz od 8:00 do 15:00 – okres zimowy. Dojedziemy tam z dworca KTEL (obok głównego portu),  zwykłym miejskim autobusem, który zatrzymuje się na przystanku tuż przy kompleksie (osobna budka, gdzie sprzedawane są bilety jest odpowiednio oznakowana, cena w jedną stronę to około 2 €, czas dojazdu – około 25 – 35 minut, w zależności od korków w mieście).