Iława i Pojezierze Iławskie. Motylowy debiut nad wielkimi jeziorami

To był nasz rocznicowy wypad. Właśnie stuknęło nam 5 lat małżeństwa (14 sierpnia) i 10 lat związku. Ponieważ Ania dostała wolne w piątek 14-ego stworzył nam się zaskakujący długi weekend, więc postanowiliśmy postawić wszystko na jedną kartę i pojechać gdzieś na północ Polski. Od zawsze Iława była na naszym celowniku. No i udało się!

Nie na zgodności co do tego czy Iława to już Mazury, aczkolwiek na pewno taką bramą w Krainę Wielkich Jezior jest. Encyklopedie mówią, że Mazury to Pojezierze Mazurskie oraz Iławskie właśnie, aczkolwiek fakt, że miasto nad najdłuższym polskim jeziorem historycznie leży na styku Warmii, Pomezanii i Mazur Zachodnich.

To wielki dar dla miasta, że stało się przystankiem na trasie szybkiej kolei. Pendolino pomykają tu ze Śląska czy Krakowa w 4 i pół godziny bez żadnej przesiadki w Warszawie. Dla nas osobiście właśnie to był główny motywator, by 3 dni wolne dni wykorzystać na podróż właśnie tutaj. Tym bardziej, że ani jedno ani drugie nigdy nie było w tym rejonie Polski.

Iława kiedyś była ufortyfikowanym, dość ważnym miastem na styku szlaków handlowych. Dziś również leży na skrzyżowaniu ale drogowych i kolejowych. To jedyne miasto w woj. Warmińsko-Mazurskim z którego można pociągiem pojechać w 4 strony.
Niestety nie ma już „starówki”, współczesna Iława jest miastem dość nowoczesnym, w większości z zabudową blokową z okresu PRL i nietypowym socrealistycznym rynkiem, aczkolwiek mieszkańcy wciąż potocznie o okolicach mówią „Stare Miasto”. Ale to nie architektura była i jest najważniejszym walorem Iławy. Lecz położenie i okolice.

Miasto leży rozłożone dookoła Małego Jezioraka, który wąskim przesmykiem łączy się z Jeziorakiem właściwym kultowym, znanym, lubianym no i rekordowym – to najdłuższe jezioro w Polsce, liczy sobie prawie 30 km. I właśnie to spowodowało, że Iława jest dziś mekką żeglarzy, symbolem żeglugi śródlądowej, jedna ze stolic kultury szantowej.

Jeziorak to jezioro polodowcowe, rynnowe, ciągnące się wąskim pasem z południa na północ, systematycznie rozszerzając się od połowy na sporych rozmiarów akwen. To trzecie co do wielkości jezioro Krainy Wielkich Jezior Mazurskich i najdłuższe w Polsce. Miłośnikom prozy przygodowej Zbigniewa Nienackiego i Pana Samochodzika zapewne świecą się już oczy, ponieważ właśnie wokół Jezioraka toczyła się akcja jego dwóch powieści. Drugą grupą ludzi mających słabość do tego jeziora są wszelacy miłośnicy żeglarstwa, być może pamiętający obozy żeglarskie z lat młodości.

Jeziorak jest ciekawym akwenem jeszcze z dwóch powodów – zachodni brzeg, położony nieco wyżej to dzikie lasy i serce Parku Krajobrazowego a także kilkanaście małych zatoczek i półwyspów, do których nie da się dotrzeć od strony lądu – ewentualnie łódką. W północnej części jezioro rozszerza się i wypełnia kilkunastoma wysepkami, otoczonymi szuwarami i trzcinowiskami – kilka z nich mieści pola biwakowe, np. Bukowiec, połączony groblą z wioską Wieprz.
To jezioro ma wielki potencjał – wielka szkoda, że gdy sie nie jest prawdziwym żeglarzem, nie można po nim przepłynąć niczym innym niż wynajętą łodzią ze sternikiem, co jest wydatkiem rzędu 200-250 zł.

Ciekawe miejsca w Iławie

Sama Iława podzielona jest na dwie części, przecięta Małym Jeziorakiem i linią kolejową, z czego zdecydowanie więcej osób mieszka po jej północno-wschodniej stronie. Ścisłe centrum miasta leży na małym półwyspie ograniczonym przez jezioro i rzekę Iławkę, na której funkcjonował zabytkowy młyn, do którego warto podejść ulicą Kościuszki. Trochę wcześniej w budynku zabytkowej gazowni przy Narutowicza usadowiła się grekokatolicka cerkiew Św. Jana Teologa. Na tzw. Ziemiach Odzyskanych północnych – czyli Warmii, Mazurach i Środkowym Pomorzu mieszka spora społeczność ukraińska i rusińska, przesiedlona w latach 40-tych.

Największym zabytkiem Iławy jest pięknie górujący nad krajobrazem miasta 14-wieczny gotycki kościół Przemienienia Pańskiego, a tuż obok niego można w zakamarkach pomiędzy budynkami odnaleźć resztki murów miejskich. Z resztą kościół już od początku miał też pełnić funkcje militarne, obronne. Ciekawe.

Po drugiej stronie małego wąwozu, który stanowi pozostałość miejskiej fosy stoi klasycystyczny budynek Kinoteatru Pasja, natomiast każdy zwróci uwagę na gmach ratusza z 1912 roku. Nie jest stary, ale bardzo ładny. Zwłaszcza od strony ul. Niepodległości, z półkolistymi schodami, kierującymi do wejścia. Gdy wspomnianą ulicą podejdziemy chwilę dalej na wschód, mijamy amfiteatr im. Luisa Armstronga oraz 18-wieczne, zabytkowe rzeźby barokowe, przedstawiające… rzymskich bogów. Pochodzą ze zniszczonego pałacu z Kamieńcu, w którym swoją kwaterę miał sam Napoleon. Pałac znajduje się godzinę drogi stąd, blisko Susza.

Po drugiej stronie miasta, za Hotelem Stary Tartak przy drodze na Grudziądz na drugim iławskim półwyspie rozłożyła się willowa dzielnica zwana „Małym Sopotem”, pełna secesyjnych willi i budynków z XIX wieku. Nas zaskoczył jednak wygląd zupełnie nowego, niedawno wybudowanego Portu Iława. Białe, designerskie bryły i świetne rozwiązania architektoniczne, nawiązujące do modernizmu, powodują, że to jeden z najpiękniejszych nowych obiektów, jakie oglądaliśmy w Polsce. Po sąsiedzku niestety urok psuje socrealistyczny, ale podobno kultowy hotel Kormoran, obok którego rozłożyła się mała, jedna z dwóch publicznych plaż miejskich. Druga jest za hotelem Grand Tiffi.

Będąc tu jednak nie zawracajcie. Niżej dojdziemy do małej przystani, z której kursują promy na wyspę Wielka Żuława (jest na niej kilka ośrodków turystycznych i campingów, brak plaż. Wprawne oko odnajdzie też pozostałości staropruskiego grodziska) a jeszcze dalej w zatoce, kameralny i urokliwy port z mariną i drewnianymi pomostami, wychodzącymi prostopadle do słońca w czasie zachodu. Zdjęcia wychodzą tu fantastycznie. Zobaczycie w galerii.

A, i jeszcze jedno. Każdy, kto przybędzie do Iławy koleją chcąc – nie chcąc będzie mieć okazję podziwiać jeden z najpiękniejszych dworców kolejowych w Polsce. Naprawdę. W neogotyckiej bryle z 1900 roku zachwycają przed wszystkim wnętrza z freskami i witrażami. A po wyjściu z holu zadzieramy głowę i widzimy dwie bryły neogotyckich wież ciśnień. Niestety trochę zaniedbanych.

Okolice Iławy

Pojezierze Iławskie jest jakby „przedłużeniem Mazur” w stronę zachodnią, dawniej ta kraina nazywana była Oberlandem, później Prusami Górnymi, dziś – tak jak napisaliśmy wcześniej – trochę marketingowo „Zachodnimi Mazurami”. Ciągnie się od doliny Osy (o właśnie! Ogromna plaga os była w tym czasie) aż po dolinę Pasłęki za Ostródą. Pojezierze oblewa łukiem od północy tzw. Garb Lubawski, czyli Wzgórza Dylewskie. Jeśli chcecie odnaleźć krainę, gdzie zielone lasy przeplatają się z żółtymi polami uprawnymi i niebieskimi pasami jezior a wszystko to jest lekko pofalowane, nie płaskie – to właśnie idealne miejsce. Wystarczy autem lub pks podjechać do Lubawy, kameralnego, ciekawie zachowanego średniowiecznego miasteczka z pozostałościami zamku krzyżackiego. Na zachód od Lubawy krajobraz zaczyna przypominać właśnie takie miejsca, które idealnie sprawdziłyby się jako logo jakiegoś ekologicznego produktu spożywczego. Przykładowa wioska idealna jako cel – Rożental.

Ale my wybraliśmy przejażdżkę rowerową w drugą stronę. Co prawda mniej pofalowaną, ale absolutnie zjawiskową. Zielonym szlakiem rowerowym pojechaliśmy w kierunku Szymbarku. Cel był jasny – imponujące ruiny zamku Kapituły Pomezańskiej, ponieważ wszystko co na północny-zachód od Iławy to już historyczna Pomezania. Zamek jest zamknięty, ale samo przejście dookoła wzdłuż murów pod tą przepiękną ceglaną bryłą zrobi na Was wrażenie. Na nas zrobił.

Wróciliśmy pętelką pośród lasów,pól uprawnych, sadów i alei starych drzew, zbliżając się do Jezioraka od strony zachodniej. Tu ciągnie się ogromny kompleks lasów, które zamykają jezioro od zachodu. Blisko miejscowości Siemiany, portowej wioski nad Jeziorakiem znajduje się największy przyrodniczy skarb tych terenów – rez. Jezioro Jasne. Unikatowe zjawisko, gdyż woda jest tu najczystsza w północnej Polsce (niczym stawy w Tatrach) a przejrzystość przekracza 20 metrów! Do Siemian dojdziemy lub dojedziemy niebieskim szlakiem. Autobusów oraz połączeń wodnych – niestety brak. Naszym zdaniem to błąd!

Jeśli chodzi o wschodnie krańce miasta to warto odwiedzić np. wioskę Rudzienice, bo jest po drodze nawet drogą kolejową. Są tu dwa jeziora – Mały i Duży Łąbędź, słynące… z kolonii komoranów. Na północno-zachodnich krańcach tego drugiego znajdziemy małą dziką plażę przy ośrodku agroturystycznym, co jest rzadkością w tych rejonach. Jeśli lubicie oglądać jezioro jak najdłużej, ma sens tez wycieczka rowerowa z Iławy przez Szałkowo w kierunku Jażdżówka ponieważ tylko tu wzdłuż jeziora nie ma lasów a od czasu do czasu spotkacie mały przystanie i drewniane pomosty.

I tradycyjnie, na koniec jeszcze więcej zdjęć z naszego wypadu na Pojezierze Iławskie 🙂

Kino Pasja i tyły ratusza

Iławski Ratusz

Toń Jezioraka. Ciągnie się i ciągnie, i ciągnie. Szkoda, że nie było nam dane popłynąć.

Rejs tramwajem wodnym dookoła Wielkiej Żuławy

Okolice przystani, mariny i knajpki „Pod Omegą”. Polecamy to miejsce!

Światło!

Tato pokaż mi! Moment, pokażę…

Nowy port i marina po drugiej stronie półwyspu czyli „Port Iława” – świetna realizacja! W tle – Hotel Kormoran.

Jak wyżej…

[Cenzura]

Zamek w Szymbarku i okolice Jeziora Szymbarskiego (45 minut rowerem na zach.) Ten ogrom!

Zgubiliśmy się gdzieś nad Jeziorem Szymbarskim. Ale tak można się gubić…

Zdjęcie zamieszczone przez użytkownika Marcin Nowak (????: motylowy) (@wedrownymotyl) 16 Sie, 2015 o 3:05 PDT

Noclegi w Iławie i okolicach

W Iławie jest kilka hoteli. Ale przydałoby się jeszcze z kilka, dla konkurencji. Od tanich (hotelik żeglarski „Pod Omegą”) średniodrogich (Stary Tartak, Hotel Port, Kormoran) po bardzo drogi (Grand Hotel Tiffi). Natomiast jest tu mnóstwo pensjonatów, kwater prywatnych i willi wypoczynkowych. Bez problemu przeszukacie pod tym kątem miasto i okolice. Na mapie znaleźliśmy ich ponad 340!
Fajną przygodą może być tez nocleg na wyspie Wielkiej Żuławie. Tam też są kwatery. Poza rogatkami miasta – rośnie liczba campingów i gospodarstw agroturystycznych. W czasie festiwali: szant i jazzowego, zwanego potocznie „Złota Tarka”, praktycznie jednak ciężko znaleźć szybko nocleg.

– Partnerem logistycznym cyklu „Motyle w Polskę” jest eholiday.pl. Wszystkie wpisy i relacje pozostają jednak niezależne. I i tak by powstały 🙂 –