Blog Województwo Śląskie. 33 miejsca znane i mniej znane, które polecamy

Województwo Śląskie. 33 miejsca znane i mniej znane, które polecamy

Pamiętacie jak niemal przez cały rok 2017, w ramach cyklu  #motylewslaskie, zbieraliśmy materiały i pisaliśmy pokaźne przewodniki prezentujące różne oblicza województwa śląskiego? To była pierwsza tego typu akcja w Polsce, gdy blogerzy zostali ambasadorami swojego regionu i Śląskiej Organizacji Turystycznej. Te cztery odcinki dotarły do ponad miliona osób, co zostało uznane za wielki sukces.  Czas na epilog. Oto zestawienie znanych ale też mniej znanych miejsc, które naszym zdaniem warto zobaczyć w woj. śląskim.

Qytypowaliśmy dla Was 33 miejsca i obiekty, które koniecznie musicie zobaczyć w województwie śląskim. Albo wpisać do notesu, zagwiazdkować w google maps, czy jak kto woli. Planując wakacje pomyślcie o Śląskim. Możemy zapewnić, że nie będziecie się tu nudzić, wręcz przeciwnie, nie będziecie mieli chwili wytchnienia. To jedno z trzech najbardziej zróżnicowanych polskich województw i to jest fakt bezsprzeczny. I bez wątpienia powrócicie tu ponownie. Bo tak robi większość. Śląskie jest piękne! Zajrzyjcie do nas!

AKTUALIZACJA! Jeśli czytasz ten tekst w 2023 roku to koniecznie zamów naszą nową książkę. Właśnie jest o tym, co Cię tutaj przygnało. To PRZEWODNIK PO WOJ. ŚLĄSKIM z propozycją ponad 50 wycieczek. Również jednodniowych!

 

Pamiętajcie, o ile czasami brak nam czasu na odpowiedzi na fb na temat kierunków urlopowych to jeśli zapytacie o woj. śląskie – jako, że większość rzeczy mamy w głowie – na pewno odpowiemy i poradzimy szybko.

Woj. Śląskie. 33 miejsca, które polecają Wędrowne Motyle:

1. Zamek w Olsztynie i Góry Sokole

Z geograficznego punktu widzenia Góry Sokole górami nie są, choć zwykło się o nich tak własnie mówić. Choć „pasmo” ma nawet swój Giewont, czyli charakterystyczną białą skałę z krzyżem na szczycie. Bezpieczniej jednak jest określać je jako o kompleks wzgórz i wychodni skalnych na południe od Olsztyna – oczywiście tego znajdującego się na Jurze Krakowsko – Częstochowskiej. Bukowe lasy i wapienne skały, poprzetykane jaskiniami, objęte zostały ochroną jako rezerwat przyrody. Świetną bazą wypadową w Góry Sokole jest wspomniana już turystyczna miejscowość Olsztyn, która słynie z ruin wchodzącego w skład Szlaku Orlich Gniazd, zamku. Niezwykle fotogeniczna warownia pochodzi z XIII wieku. Najbardziej charakterystycznymi elementami zamku są dwie wieże – jedna okrągła, a druga kwadratowa. Z pozostałości murów obronnych roztacza się fantastyczny widok, zwłaszcza tuż przed zachodem słońca, kiedy ostatnie promienie słoneczne odbijają się od białych murów warowni. Bardzo tu romantycznie.

2. Mirów i Bobolice

Jedną z licznych warowni znajdujących się na Szlaku Orlich Gniazd, czyli szlaku, który biegnie od Krakowa do Częstochowy wzdłuż ulokowanych na skałach średniowiecznych zamków obronnych, jest Zamek w Bobolicach. Jego historia sięga XIV wieku, a dzięki temu, że został pięknie odrestaurowany i udostępniony turystom, dziś przeżywa swoją drugą młodość. W niewielkiej odległości od zamku znajduje się hotel oraz restauracja, w której można wypić kawę z widokiem na zabytek. Miejmy nadzieję, że znajdujący się całkiem niedaleko bliźniacy Zamek w Mirowie, także doczeka się lepszych czasów. Wszystko na to wskazuje, bo warownia, aktualnie znajduje się w renowacji. Z zamkami związanych jest kilka ciekawych legend i podań i jak na prawdziwy zamek przystało, także Zamek w Bobolicach posiada swoją Białą Damę. Podobno można ją spotkać tam wieczorami. Błąka się po okolicy w poszukiwaniu swojej miłości.

Sprawdź noclegi w okolicy oraz na całej Jurze

3. Pałac Kawalera i Park w Świerklańcu

Gdy ogląda się stare zdjęcia i ryciny, to żal przejmuje serce, a łzy cisną się same do oczu. Po wspaniałym kompleksie pałacowym w Świerklańcu, który przyrównywany był do posiadłości francuskich królów (stąd nazwa „Mały Wersal”), do naszych czasów zachował się tylko Pałac Kawalera (dawny Dom Kawalera), a także kościół z kaplicą grobową – mauzoleum rodowe i główna brama wjazdowa, która przeniesiona została do chorzowskiego zoo. Wielka szkoda i wielki żal. Otoczona ponad 180 ha parkiem posiadłość należała do najbogatszego z rodu Donnersmarcków – Guido Henckela von Donnersmarcka. Pałac Kawalera, który gościł w sowich progach między innymi cesarza Wilhemla II jest dziś wytworną restauracją i bistro. Park cieszy cię wielką popularnością, zwłaszcza w letnie, długie, słoneczne dni. Na jego terenie podziwiać można rzeźby znanego XIX wiecznego francuskiego artysty Emmanuela Fremieta

4. Pałac w Pszczynie i park pałacowy

Historia pałacu jest długa, sięga wieków średnich. Pałac znany nam obecnie, to efekt wielu przebudów i rozbudów na przestrzeni długich lat. Okres największego rozkwitu pałacu przypada na czas „panowania” w nim przedstawicieli książęcego rodu Hochberg von Pless. Dziś dzięki znajdującemu się w murach pałacowych muzeum (Muzeum Zamkowe w Pszczynie) możemy podziwiać wspaniałe wnętrza, bogato zdobione pokoje z oryginalnym wyposażeniem. Także komnaty słynnej księżnej Daisy, żony Hansa Heinricha XV Hochberga, właściciela między innymi Browaru w Tychach, legendy swoich czasów. Pałac otacza wspaniały park utrzymany w stylu angielskim. Szczególnie pięknie jest tu wiosną, kiedy kwitną okoliczne drzewa, a kwiaty czarują feerią barw. Wielką atrakcją, zwłaszcza dla najmłodszych, będzie wizyta w znajdującej się w pszczyńskim parku, Pokazowej Zagrodzie Żubrów oraz Skansenie Zagroda Wsi Pszczyńskiej.

5. Klasztor Jasnogórski

Najważniejszym miejscem pielgrzymkowym dla Katolików – i to nie tylko śląskich jest bez dwóch zdań Jasna Góra z Sanktuarium Matki Boskiej Częstochowskiej znajdującym się w Klasztorze ojców Paulinów, którego historia sięga XIII wieku. Co roku w okresie letnim pielgrzymuje tu niezliczona rzesza pątników. Słynne piesze pielgrzymki prowadzą, czasem bardzo długimi drogami, do tego duchowego serca Polski z różnych jej części. Wszyscy spotykają się tu 15 sierpnia w święto Wniebowzięcia NMP. Ich celem jest przede wszystkim cudowny obraz Matki Boskiej Częstochowskiej znajdujący się w Kaplicy Matki Boskiej (w jej najstarszej – gotyckiej części). Kaplica zachwyca niezliczoną ilością darów złożonych Pani Jasnogórskiej począwszy od XIV wieku, stanowiąc tym samym ogromną wartość nie tylko religijną, ale też historyczną. Kompleks usytuowany na wzgórzu, oprócz budowli typowo sakralnych, jak barokowa Bazylika, czy wspomniana Kaplica Matki Bożej, posiada także inne, które należy odwiedzić podczas wizyty na Jasnej Górze (mury obronne z Bastionem św Rocha i czterema bramami wjazdowymi, biblioteka, skarbiec, refektarz, około 106 metrowa wieża z tarasem widokowym, jasnogórskie wały obronne).

6. Złoty Potok

Z pewnością jeden z najpiękniejszych i najpiękniej położonych pałaców województwa śląskiego. Powstał w stylu klasycystycznym, a należał do Raczyńskich. Co więcej w obrębie parku znajduje się też Ogród Botaniczny i Dwór rodzinny Krasińskich. My zawsze polecamy też wędrówki wzdłuż Doliny Wiercicy oraz zabytkowej alei klonowej, przy której gigantyczne drzewa tworzą niesamowity klimat jak baśni. Aleja prezentuje się uroczo o każdej porze roku.

7. Barania Góra i źródła Wisły

Choć wygląd lasów na Baraniej Górze po wielu latach zaniedbań i kwaśnych deszczy nie wszystkim się podoba, bo zniszczone drzewa, bo kikuty, połomy, to jedno trzeba przyznać – księżniczka Beskidów (królową jest Babia) ma w sobie coś, czego nie ma żadna inna góra w Polsce – źródła największej polskiej rzeki. Zarówno Białej jak i Czarnej Wisełki. Szlaki wzdłuż tych potoków wydają się przyjemne i łatwe dla każdego. Szlak w kierunku Pilska przez Malinowską Skałę wymaga już nieco większej kondycji.

8. Beskid Żywiecki i Hala Rysianka

Lubimy Beskid Żywiecki nieco bardziej od Śląskiego i Małego z uwagi na spore wysokości, ogromne hale i górskie łąki oraz świetne widoki. Zwłaszcza z Hali Rysianka o świcie z widokiem na Babią Górę i Tatry. Znajduje się tu też jedno z najlepiej położonych górskich schronisk. Beskid Żywiecki warto zwiedzać szlakami graniowymi – z Węgierskiej Górki do Korbielowa z zahaczeniem o najwyższy szczyt – Pilsko, albo dzikim, czerwonym granicznym ze Zwardonia przez Wielką Raczę i Rycerzową. Warto zaznaczyć, że do obu miejscowości startowych można dojechać wygodnie pociągiem z Katowic.

Sprawdź noclegi w Beskidzie Śląskim i Żywieckim

9. Kopalnia Guido i Główna Kluczowa Sztolnia Dziedziczna

Kopalnia Guido jest dumą miasta Zabrze. To jeden z ważniejszych i popularniejszych obiektów znajdujących się na Szlaku Zabytków Techniki województwa śląskiego, który skupia także inne cenne obiekty przemysłowe naszego województwa. W sumie 42 obiekty w 26 miejscowościach. Kopalnia założona została w 1855 r. przez hrabiego Guido Henckel von Donnersmarcka. Dziś można zwiedzać z przewodnikiem poziomy 170, 320 i 355 metrów ale nie tylko. Organizowane są liczne imprezy, eventy, zajęcia, warsztaty, przeróżne koncerty, można także skorzystać ze znajdującego się pod ziemią pubu. Kolejnym, otwartym częściowo w sierpień 2017 r. (tzw. część „sucha”), obiektem poprzemysłowym w Zabrzu jest Główna Kluczowa Sztolnia Dziedziczna. Niegdyś był to chodnik wodny ciągnący się kilkadziesiąt metrów pod ziemią przez 14 km – od Zabrza do Chorzowa. Trasa poprowadzi nas od szybu „Carnall” przy ul. Wolności do szybu „Wilhelmina” przy ul. Sienkiewicza.

10. Zabytkowa Kopalnia Srebra i Sztolnia Czarnego Pstrąga

Pierwszy w historii obiekt z województwa śląskiego wpisany na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Tarnowskie Góry od lat słynęły z górnictwa rud srebra, stąd dwie największe atrakcje miasta Gwarków to właśnie kopalnie i sztolnie. Obok kopalni srebra warto odwiedzić Sztolnię Czarnego Pstrąga, gdzie można przepłynąć łodziami podziemnym kanałem, który jest częścią większego systemu odwadniania. Przeżycie naprawdę zaskakujące. Oprócz tego obiekty wpisane na listę dziedzictwa znajdują się też w sąsiednich Zbrosławicach i Bytomiu.

DZIECI ODKRYWAJĄ ŚLĄSKIE – zobacz przewodnik dla rodzin z dziećmi po woj. śląskim

11. Śląskie osiedla robotnicze

Na Górnym Śląsku wiele jest ciekawych osiedli robotniczych. Stały się one atrakcjami turystycznymi, niektóre znajdują się na Szlaku Zabytków Techniki województwa śląskiego. Bez wątpienia są miejscami godnymi polecania i wartymi zobaczenia. Najpopularniejszym osiedlem tego typu jest katowicki Nikiszowiec, zaprojektowany przez Emila i Georga Zillmannów, a także będący dziełem tych samych architektów, a mimo tego zupełnie, odmienny, Giszowiec. W Rudzie Śląskiej ciekawym osiedlem robotniczym jest Kolonia Ficinus, świetnie odrestaurowane i wyłączone z ruchu kołowego. Wielką ciekawostką jest także zabrzańskie Osiedle Bellestrema (dzielnica Rokitnica), które swoim założeniem nawiązuje do idei miasta – ogrodu. To tutaj właśnie znajdują się cztery stalowe domy (jeszcze jeden tego typu budynek wznosi się na innym zabrzańskim osiedlu robotniczym w dzielnicy „Zandka”).

12. Pałac Kultury Zagłębia

Niedoceniany, a piękny, choć wymagający dla swojego odbiorcy, bo zbudowany w nielubianym przez wielu monumentalnym stylu socrealistycznym. Pałac powstawał w latach 1951-1958, a do jego budowy wykorzystano między innymi marmur . W końcu to pałac przecież! Wewnątrz na największą uwagę zasługuje Sala Teatralna ale również, a może i głównie korytarze i klaski schodowe. Niczym w socrealistycznym zamczysku. To bez wątpienia po dziś dzień symbol Dąbrowy Górniczej i Zagłębia Dąbrowskiego, a także miejsce, gdzie nieprzerwanie od niemal 60 lat kwitnie bogate życie kulturalne. Organizowane są tu między innymi spektakle, koncerty, opery, festiwale, wystawy, zajęcia artystyczne.

13. Kościół św. Józefa w Zabrzu

Możecie wierzyć lub nie, ale znajdujący się w Zabrzu kościół św. Józefa jest architektoniczną perełką. I to na skalę światową. Trzeba tu przyjechać, zwłaszcza w słoneczny dzień, by poczuć magię tego miejsca. Ale dlaczego w słoneczny dzień, skoro zwiedza się tu wnętrze kościoła? A no dlatego, że gra światła, promieni słonecznych wpadających przez okna do środka świątyni jest tu chyba najbardziej zachwycająca. To trzeba ujrzeć na własne oczy. Architektem kościoła, który powstał w latach 1930-1931 był pochodzący z Kolonii Dominikus Böhm, a styl z jakiego skorzystał podczas projektowania świątyni był styl modernistyczny. W wydaniu Böhm’a przesiąknięty symboliką i umiejętnie łączący sacrum z profanum.

14. Żydowskie Żarki i Lelów

Aż trudno dziś uwierzyć, że przed wojną ponad połowę ludności Żarek stanowili Żydzi. Większość z nich zginęła podczas tragicznych wydarzeń II Wojny Światowej. Dzięki staraniom województwa śląskiego oraz gminy Żarki powstał tu Szlak Kultury Żydowskiej, którego poszczególne przystanki to miejsca i pamiątki związane z tą społecznością. Wśród nich znajduje się jedyna zachowana do dziś synagoga (obecnie siedziba Domu Kultury), Nowy Cmentarz Żydowski, na którym znajduje się ponad 1000 nagrobków, a także charakterystyczna zabudowa centrum, czy teren dawnego getta.
Podobnie jak Żarki, tak i Lelów leżący na jurajskiej ziemi, nosi pamiątki po licznie mieszkającej tu niegdyś społeczności Żydowskiej. Tutaj jednak tradycja żydowska jest wciąż jeszcze żywa, ze względu na to, iż pochowany został w Lelowie słynny mędrzec cadyk Dawid Biderman. Do jego grobu na przełomie stycznia i lutego pielgrzymują ubrani w tradycyjne stroje chasydzi – z długimi brodami, pejsami i czarnymi kapeluszami – ze wszystkich stron świata. W Lelowie organizowane jest także od 2003 roku święto Ciulimu i Czulentu (Festiwal kultury żydowskiej i polskiej)- tradycyjnych żydowskich potraw świątecznych, a w lokalnych restauracjach skosztować można także innych przysmaków charakterystycznych dla tej społeczności, jak na przykład gęsie pipki.

15. Góra Żar i przełom Soły

Góra Żar idealnie nadaje się na weekendowy wypad we dwoje. Na szczyt góry, na którym znajduje się elektrownia szczytowo-pompowa można wjechać kolejką linowo-terenową PKL. To także świetne miejsce dla osób lubiących w nieco bardziej ekstremalny sposób spędzać swój czas, a konkretnie tych, którym downhill nie jest obcy. Z Góry Żar pięknie prezentuje się krajobraz Beskidu Małego, Beskidu Żywieckiego, przełomu Soły i zaporowego jeziora w dole.

16. Willa Caro w Gliwicach

W Żarkach i Lelowie ludność żydowska trudniła się głównie handlem. Jeśli jednak chcemy na własne oczy zobaczyć jak wyglądało życie i najbliższe otoczenie bogatego przemysłowca, koniecznie musimy udać się do Gliwic, w pobliże rynku. Oscar Caro pochodził z wrocławskiej, żydowskiej rodziny i jako spadkobierca odziedziczył należące do dziadka i ojca górnośląskie firmy (między innymi Huta Hermina w Łabędach, czy Fabryka Drutu w Gliwicach) i osiedlił się w Gliwicach w zbudowanej w latach 1882-1885 rezydencji zwanej dziś Willa Caro. Możemy podziwiać tu eleganckie i wysmakowane wnętrza charakterystyczna dla miejskich rezydencji XIX- wiecznych magnatów przemysłowych, a także inne cenne zbiory, jak chociażby szkła artystycznego, czy fotografii artystycznej oraz zbiory etnograficzne. Zaręczamy, że będzie to dla Was naprawdę świetna okazja, by przenieść się w tamte dawne czasy.

17. Tyskie Browarium

Browar został założony w XVII wieku przez Promnitzów, jednak swój największy rozkwit przeżywał za rządów Jana Henrykowa XI von Pless. Powinni się tu udać nie tylko miłośnicy złotego trunku, choć tacy będą pewnie szczególnie zainteresowani. Zwłaszcza, że w cenie zwiedzania obiektu z przewodnikiem wliczona jest degustacja piwa w lokalnym pubie. Wycieczka po kompleksie  jest niezwykle interesująca. Oprócz budynków związanych z produkcją piwa ze starą warzelnią z pokrytymi miedzią kadziami na czele, możemy zobaczyć tu jeszcze między innymi dom kawalera, czy budynki mieszkalne dla pracowników browaru.

18. Zameczek Myśliwski w Promnicach

Miłym zaskoczeniem, podobnie jak wcześniej wspomniana Willa Caro w Gliwicach, może być dla osób mieszkających poza województwem śląskim, a może nawet dla tych, którzy na co dzień tu mieszkają, piękny Zameczek Myśliwski w Promnicach. Dla nas takim właśnie był. Głównie z powodu ciekawej architektury pałacyku, gdzie pruski mur i zdobne wieżyczki odgrywają ważną rolę. Jeśli dodamy do tego jeszcze otoczenie Puszczy Pszczyńskiej i fakt, iż rezydencja ta była ulubioną, kojarzonej głównie z pszczyńskiego pałacu, księżnej Daisy, to powinno wystarczyć to jako świetna rekomendacja. Zwłaszcza, że można dziś spędzić tu romantyczny weekend, albo chociaż tylko wieczór, korzystając z hotelu lub znajdującej się w świetnie zachowanych, drewnianych wnętrzach restauracji.

19. Świerki istebniańskie w Istebnej

Czy pachnące i kuszące ciemną barwą zieleni – latem, czy też przykryte grubą warstwą śniegu – zimą, istebniańskie świerki wciąż i niezmiennie zachwycają. Świerki istebniańskie, z których pozyskuje się drewno używane w lutnictwie, charakteryzują się gonną strzałą i równomiernym rozmieszczeniem cewek. Drzewa są niezwykle smukłe, wysokie, bardzo proporcjonalne, a stojące razem w szpalerze na dywanie z mchu, tworzą niesamowity klimat, idealny do inscenizacji baśniowych opowieści. Takie zagęszczenie spotkać można w kilku miejscach blisko Istebnej: przy drodze do Izby Pamięci Jerzego Kukuczki za gimnazjum, aż po przełom rzeki Olzy, oraz w okolicach dolnej stacji Złoty Groń, no i oczywiście w Lesie Hasztuba w Jaworzynce.

20. Kolorowe Jeziorka koło Bibieli

To może być jedno z najbardziej zaskakujących i mniej znanych miejsc w Śląskim. Odkryliśmy je jakiś czas temu, podczas rowerowej wycieczki po Lasach Lublinieckich – największym kompleksie leśnym w naszym województwie, otaczającym Aglomerację Śląsko-Zagłębiowską od północy i ciągnącym się od Siewierza aż po opolskie. Na terenie zalanej kopalni rud żelaza oraz cynku koło Bibieli i Miasteczka Śląskiego, schowane głęboko w lesie, znajdują się śląskie Kolorowe Jeziorka, czyli zalewiska, które ze względu na dawne eksploatacje i nagromadzenie tlenku żelaza w glebie, mają barwy czerwoną, pomarańczową, różową i turkusową. Wszystko oczywiście zależy od pogody i światła, ale wrażenia oraz aura tego miejsca „robią swoje”, jak mawia młodzież

21. Zamek w Będzinie

Duma Zagłębia, zaliczana przez niektórych już do Szlaku Orlich Gniazd. Położony na sporym wzniesieniu ponad doliną Przemszy, gdzie niegdyś znajdował się gród, wyraźnie dominuje nad miastem, stanowiąc największą atrakcję Będzina i jego znak rozpoznawczy. Średniowieczny zamek obronny wzniesiony przez samego Kazimierza Wielkiego. Otoczony podwójnym pierścieniem murów obronnych oraz fosą stanowił świetną warownię.  W środku znajduje się oddział Muzeum Zagłębia, poza tym można wejść na basztę, by podziwiać panoramę miasta oraz okolic.

22. Rezerwat Segiet

Uważamy, że jesteśmy wielkimi szczęściarzami, że mieszkamy tak blisko wspaniałego Rezerwatu Segiet. Obszar ten, wraz z sąsiednim terenem rudonośnym i kopalniami – Sztolnią Czarnego Pstrąga i Srebra w Tarnowskich Górach, zostały wpisane niedawno na listę UNESCO z czego tym bardziej jesteśmy dumni. Leżący na terenie Garbu Tarnogórskiego, pomiędzy Bytomiem, a Tarnowskimi Górami Rezerwat Segiet jest fragmentem prastarej Puszczy Śląskiej sprzed ponad 300 lat. Zachował się w prawie niezmienionej formie i zachwyca między inymi gigantycznymi bukami. Spacer albo przejażdżka rowerem po Segiecie jest wielką przyjemnością.

23. Pocysterski Zespół klasztorno-pałacowy w Rudach

Cystersi zostali sprowadzeni na te tereny w XIII wieku. W ogromnym stopniu przyczynili się do rozwoju wielu dziedzin życia w tym rejonie, zakładali między innymi szkoły, przeróżne zakłady jak chociażby hutę szkła, kuźnie, czy fabrykę kos i drutu. Trudnili się hodowlą, pszczelarstwem, rolnictwem, winiarstwem. Wytyczali drogi, stawy i osiedla. Dziś turyści i pielgrzymi przybywają do Rud Raciborskich nie tylko dla pięknych widoków,  zabudowań klasztornych, czy barokowej rezydencji pałacowej, ale przede wszystkim do XIII – wiecznego Kościoła Wniebowzięcia NMP stanowiącego Sanktuarium Matki Bożej Rudzkiej. Przed laty także i my mieliśmy przyjemność spędzać tu, w malowniczo położonej leśniczówce, Sylwestra. Wspaniałe czasy i miłe wspomnienia.

fot. rudy-opactwo.pl

24. Elektrociepłownia Szombierki

Musieliśmy umieścić Elektrociepłownię Szombierki na tej liście. Widzimy ją codziennie, mieszkamy w jej sąsiedztwie i niemal codziennie zdumiewa nas i zachwyca. Ba! mieliśmy tam nawet ślubną sesję. Naprawdę! Ktoś kiedyś powiedział, że budowla ta jest industrialną katedrą i wierzcie nam, nie pomylił się wcale. Zaprojektowana została przez Georga i Emila Zillmannów, którzy są autorami między innymi słynnych osiedli robotniczych na Nikiszowcu i Giszowcu. W ówczesnych czasach EC Szombierki była jedną z największych elektrociepłowni w Europie. Aktualnie obiekt zwiedzać można między innymi przy okazji niektórych wydarzeń, jak na przykład podczas corocznego święta zabytków techniki „Industriada”. Największe wrażenie robi wciąż jeszcze piękna hala maszyn, a także pomieszczenia biurowe. Warto śledzić losy tej budowli, ponieważ dzięki nowym właścicielom, być może jeszcze będzie nas cieszyć swoimi wspaniałymi wnętrzami zaadaptowanymi na zupełnie nowe funkcje. Trzymamy kciuki.

25. Hala Widowiskowo Sportowa Spodek i Strefa Kultury

Katowickiego Spodka nie mogło zabraknąć w tym zestawieniu. Jest przecież symbolem Katowic, czasem uważa się, że symbolem całej Aglomeracji Śląsko-Zagłębiowskiej. To największa w Polsce hala widowiskowo-sportowa, która powstawała w latach 1964-1971. Spodek wraz „zieloną doliną” utworzoną w bardzo interesujący sposób na dachu sąsiedniego MCK tworzy jakby ilustrację z filmu science-fiction. Ot, pojazd kosmiczny wylądował, wcześniej ryjąc w podłożu rynnę po lądowaniu. Już nie raz byliśmy świadkami zachwytu turystów, którzy w sposób naprawdę bardzo pozytywny wypowiadali się na temat pięknie dziś prezentującego się obiektu (latającego). Spodek, Nowe Muzeum Śląskie, Międzynarodowe Centrum Kongresowe i Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia tworzą tzw. Strefę Kultury. Bez przesady można uznać, że jest to kwintesencja i serce nowoczesnego dziś miasta.

Wielką atrakcją Muzeum Śląskiego jest jego niebanalna architektura. Połączenie starego i nowego,  cegły i szkła, betonu i zieleni. Większość obiektu znajduje się pod ziemią. Charakterystyczne świetliki, prezentujące się szczególnie interesująco po zmroku, oświetlają znajdującą na głębokości 14 metrów pod ziemią, ekspozycję muzealną. Na turystów czekają interesujące wystawy stałe – jak np. Galerii Malarstwa Polskiego po 1800 roku, ze słynnym obrazem „Pomaranczarka” Aleksandra Gierymskiego na czele oraz wystawy historyczne, multimedialne o historii Górnego Śląska czy Galeria Plastyki Nieprofesjonalnej z obrazami śląskich prymitywistów. Warto zaglądać na stronę Muzeum, by śledzić aktualne wystawy czasowe. Oprócz tego można wjechać tu także na taras widokowy 40 metrowej wieży wyciągowej Szybu Warszawa, a także skorzystać z oferty restauracji znajdującej się na Szlaku Kulinarnym Śląskie Smaki i skosztować specjałów śląskiej kuchni.

26. Górnośląski Park Etnograficzny i Park Śląski w Chorzowie

Bardzo lubimy takie miejsca (mamy wrażenie, że im jesteśmy starsi, tym bardziej), więc i Wam je polecamy. Na terenie rozległego parku wznoszą się budowle z XVIII, XIX  i XX wieku (chałupy, stodoły, spichlerze, szopy, kapliczki, drewniany kościół, czy budynek szkoły) z różnych części województwa śląskiego. Do większości wyposażonych chałup można wejść i przenieść się w czasie na dawną śląską wieś. Najbardziej interesujące są bez wątpienia zagrody bogatych chłopów, a także szkoła i  chata, w której prezentowane są przeróżne zioła oraz duchy oraz stwory związane z polem, lasem, łąką, czy stawami. Muzeum organizuje przeróżne imprezy plenerowe, również cykliczne wydarzenia, jak na przykład Śląsko Wilijo, czy Wielkanoc na Śląsku albo też Dzień Miodu, Dzień Ziół itp. To taka sielska enklawa w centrum dużego miasta.

27. Śląskie Zoo, Planetarium i Śląskie Wesołe Miasteczko „Legendia”

To propozycje idealne zwłaszcza dla najmłodszych, choć starsi pewnie też nie pogardzą atrakcjami dawnego Śląskiego Wesołego Miasteczka, dziś zwanego w skrócie Legendią. Śląskie Wesołe Miasteczko jest najstarszym tego typu obiektem w Polsce. Chyba każdy z nas mieszkających na Górnym Śląsku choć raz tu zawitał. Ze szkolną wycieczką, albo z rodzicami na przykład na Dzień Dziecka. Dziś w zupełnie odmienionym i doinwestowanym oiekcie najpopularniejszą atrakcją jest bez wątpienia największy rollercoaster w Europie Środkowo-Wschodniej czyli Lech Coaster. Zarówno Legendia, jak i ogród zoologiczny znajdują się na terenie zajmującego 620 ha Parku Śląskiego (między Chorzowem, a Katowicami). Ponadto znajduje się tu jeszcze wspomniane Muzeum Park Etnograficzny, Śląski Park Linowy, Planetarium Śląskie i nowoczesny Stadion Śląski. Sam park z mnóstwem drzew, kwiatów i stawów jest ulubionym terenem rekreacyjnym i spacerowym Ślązaków. Zdjęcie ze słynną żyrafą albo dinozaurem jest w albumie niemal każdej górnośląskiej rodziny. Podsumowując – jak przyjeżdżają na Śląsk lub do nas znajomi z daleka z dziećmi – zawsze rekomendujemy im jeden dzień w tym miejscu.

28.Palmiarnia w Gliwicach

Gliwicka Palmiarnia może nie jest największą w Polsce, ale jak widzieliśmy kilka – wykazuje szanse do bycia najciekawszą i najbardziej zróżnicowaną. Bo która palmiarnia ma małe oceanarium w środku? W kilkunastu oszklonych halach i na dwóch poziomach oglądamy rośliny z całego świata i wszystkich stref klimatycznych. To świetne miejsca na wycieczkę z dziećmi, zwłaszcza jesienią lub zimą.

29. Rezerwat Łężczok i Arborentum Bramy Morawskiej

Często przewija się opinia, że tzw. Subregion Zachodni woj. śląskiego czyli okolice Rybnika i Raciborza (Kraina Górnej Odry) są pomijane i traktowane po macoszemu przez przewodniki. A to nieprawda, bo w dolinie Odry można zobaczyć wiele przyrodniczych skarbów z Rezerwatem Łężczok na czele. Mówi się, że połowa ptaków, podróżująca z południa na północ zatrzymuje się tutaj wokół moczar i rozlewisk rezerwatu. W ogóle sama Brama Morawska na której leży Racibórz to ciekawe miejsce, przez które „wita” się z Polską wiosna. Stąd pomysł założenia Arborentum Bramy Morawskiej w Lesie Obora koło Raciborza. To ciekawy obiekt botaniczno-dentdologiczny ze ścieżką edukacyjną i miejscem idealnym na krótką wycieczkę rodzin z dziećmi.

30. Pałac w Pławniowicach

Jeśli komuś mielibyśmy polecić jakieś 3 pałace w woj. śląskim. On się na tej liście znajdzie! Najpiękniejszy i jeden z najpiękniej utrzymanych pałaców na terenie Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii . Zwłaszcza, biorąc pod uwagę obejście, park przypałacowy, wnętrza, zabytki, pamiątki po Ballestremach, które udało się Diecezji Gliwickiej utrzymać i zadbać o nie. Zwiedzanie z przewodnikiem pozwala na poznanie wielu ciekawostek związanych z tym miejscem.

31. Rozlewiska Pilicy i Liswarty

Liswarta jest jedną z najbardziej dzikich i naturalnych rzek. W większości swojego biegu jest nieuregulowana, co stanowi jej największą wartość. Płynie spokojnie od Lasów Lublinieckich ku Warcie na samej północy województwa. Za miejscowością Zawady znajduje się jej najpiękniejszy fragment. Meandruje samym środkiem ogromnych lasów, od czasu do czasu podmywając pozostałości piaskowych wydm. Druga malownicza rzeka – Pilica w naszym województwie najpierw wije się leniwie jako mała rzeczka poprzez wzgórza Jury, po czym jeszcze mocniej uspokaja się i zaczyna meandrować. Co za tym idzie, tworzy wiosenne rozlewiska, terasy zalewowe i osobny mikroświat. Soczysta zieleń, stada pasącego się bydła, stogi siana, rolnicze ciągniki to charakterystyczne elementy letniego krajobrazu tej części Śląskiego. Wzdłuż Pilicy prowadzi szlak kajakowy.

32. Cieszyńskie Stare Miasto

Do Cieszyna zawsze chętnie powracamy. Na weekend albo nawet na krócej, bo mamy dobre połączenie autobusowe  z Katowic. Miasto, które według legendy powstało na wskutek spotkania po długiej rozłące trzech królewskich synów Bolka, Leszka i Cieszka (warto zobaczyć Studnię Trzech Braci) jest samo w sobie niezwykle interesujące, ale jest także  dobrym punktem wypadowym na dalsze wyprawy  na przykład do Pragi i Na Morawy. Wspaniały otoczony zabytkowymi kamienicami cieszyński rynek, nie jest jakoś specjalnie zatłoczony, nawet w weekendy, co powoduje, że można tu naprawdę odpocząć. Będąc w Cieszynie koniecznie trzeba udać się na Wzgórze Zamkowe. To tutaj właśnie znajdują się jedne z najstarszych zabytków w naszym kraju (najstarsze na Górnym Śląsku), a wszystkie pięknie wkomponowane w park założony w stylu romantycznym. Rotundę Romańską kojarzycie zapewne z 20 zł banknotu, prawda? Most zawieszony nad Olzą prowadzi do Republiki Czeskiej, a tam już czekają pieczony ser i knedliki z gulaszem.

33. Koniaków. Rękodzieło i pasterstwo

Koniaków wraz z Istebną i Jaworzynką tworzą tzw. Trójwieś Beskidzką. Największą, wpisaną do księgi rekordów Guinessa koronkę można zobaczyć w Gminnym Ośrodku Kultury, Promocji, Informacji Turystycznej i Bibliotece Publicznej w Istebnej. Jednak to Koniaków najczęściej kojarzy się nam z misternie tworzonymi koronkami, będącymi dziełami sztuki. I bardzo słusznie. Bo to w Koniakowie właśnie tradycja koronczarstwa jest wciąż pielęgnowana i prezentowana w licznych obiektach jak na przykład Muzeum Koronki. Są to nie tylko serwety, obrusy, elementy tradycyjnego stroju ludowego ale też na przykład cieszące się popularnością stringi. W Koniakowie można też poznać zupełnie inne oblicze województwa śląskiego. Kultura pasterska, związana z wypasem owiec, a także tworzenia serów i innych produktów pochodzących od tych zwierząt, jest w sposób niezwykle ciekawy prezentowana przyjeżdżającym turystom. Idealnym do tego miejscem jest Centrum Pasterskie w Koniakowie (zwłaszcza organizowany latem Jarmark Pasterski), ale też Muzeum Regionalne na Grapie w Jaworzynce, czy  Muzeum Beskidzkie w Wiśle. Najpełniej tradycje i kulturę tej części województwa śląskiego poznać można podczas cyklicznej imprezy Tydzień Kultury Beskidzkiej.

A co zobaczyć w woj. śląskim z dziećmi i całą rodziną? Koniecznie zobaczcie i zamówcie przewodnik Basi z bloga „Podróże Hani”.


Co jeszcze warto zobaczyć w woj. śląskim? Moglibyśmy wymieniać i do pięćdziesiątki. Ale żeby Was nie rozleniwić zapraszamy na nasze odcinki z kampanii #motylewslaskie. Jeśli jesteście mieszkańcami woj. śląskiego to wpisujcie oczywiście w komentarzach inne ciekawe miejsca, ponieważ ten materiał z pewnością będzie się cieszyć wielką popularnością. Coś o tym wiemy.

Dzikie, zielone, soczyste – przyrodnicze atrakcje woj. śląskiego

Od szlacheckiej sielanki po fortuny przemysłowców. Dwory, zamki i pałace woj śląskiego.

Śląskie dla miłośników nowej i dobrze zaprojektowanej architektury

Śląskie. Tradycje, zwyczaje, legendy i ciekawostki. Zanim tu przyjedziesz

Śląskie – najlepsze miejsce do życia i podróży. Dlaczego tu mieszkamy?
Booking.com

Ilość komentarzy: 49 - dołącz do dyskusji!

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem *

  • Andrzej says:

    Super przewodnik oby tak dalej i czekam na następny wpis

  • Pałac w Pławniowicach to świetna sprawa lubię tam wracać! Dzięki za listę tak pięknych miejsc i sporo informacji o nich. Pozdrawiam z Andrychowa

  • Heellllooo2 says:

    Ojtam. Co tu dużo mówić. Śląsk jest okropny. Te brudne miasta! Miałam okazje tam mieszkać, ale całe szczęście szybko się wyprowadziłam!

  • Wiki says:

    Nie znalazłam nic ciekawego na jutrzeszy dzień z tatą:(

  • Rybnik. Ignacy i Juliusz says:

    Aktualnie do listy należy dołączyć wciąż piękniejący Rybnik. Koniecznie należy zwiedzić zabytkową kopalnię Ignacy z czynną maszyną parową i wieżą widokową, zabytkowy zespół szpitalny Juliusz z interaktywną ekspozycją „Medycyna i Farmacja” i wiele innych ciekawych miejsc.

  • anna says:

    ładne miejsce super polecamy

  • anna says:

    Polecam serdecznie ładne miejse

  • Prezydent says:

    Międzybrodzie bialskie i Bielsko Biała bardzo ładne tereny zamek , góry Szyndzielnia . Impreza góry i woda co więcej chcieć 😁

    • Zenek says:

      Miedzybrodzie? Tam jest taki sam syf jak w latach 80/90 nic się nie zmieniło. Nie ma tam nic oprócz śmieci. Rozczarowanie jeszcze.

  • Tomasz says:

    Niestety do większości z tych miejsc nie da się dojechać publicznym transportem.

  • wartafunpark says:

    Bardzo fajne zestawienie! Województwo Śląskie kryje w sobie tyle ciekawych miejsc i atrakcji!

  • JARI says:

    Bardzo udana lista…, chcialo by sie zobaczyc absolutnie wszystko, moze sie uda, duzo juz ogladalismy.
    Chyba nie przeoczylam, ale nie ma tutaj Pszczyny – dla mnie perelka…

    Dziekuje i pozdrawiam ….

  • Grażka says:

    Żabie Doły w Bytomiu, Park Gródek w Jaworznie oraz Rezerwat Przyrody Łężczok- położony między Raciborzem a Nędzą, są godne polecenia.

    • Ziomo says:

      Czytanie ze zrozumieniem, albo chciaz cofnięcie się przed napisaniem ksmtarza, za dużo roboty xD Nr 4 proszę Pani.

  • mariusz says:

    Cześć Motylki. Tak przypadkowo wpadłem na Waszą stronę a,że kręcę się tu i tam wyszukując ciekawych miejsc w rejonie i ojczyżnie, to dorzucę swoje pięć groszy. Jaworzno Sosina- zalew rekreacyjny, w okolicy park Grudek i Geosfera z tężnią. Jadąc rowerem od Sosiny przez las na południowy wschód, około 5 km, trafi się na Rezerwat Przyrody- Dolina Żabnika. Znajduje się tam oczko wodne w którym swego czasu można było się kąpać. Woda krystaliczna, orzeźwiająca. Od kilku lat jest to ostoja dzikiego ptactwa. Cały ten teren posiada dobrze oznakowane ścieżki rowerowe- szuter-, natomiast na Sosinie jest mnóstwo mniejsca na rozbicie namiotu.

  • Mam tę przyjemność, że do Zamku w Będzinie mam niecałe 500 metrów od mieszkania. Szczególnie pięknie wygląda wieczorem, gdy załącza się podświetlenie.

    • Kamil says:

      Brakuje mi tutaj przede wszystkim Parku Gródek w Jaworznie i Doliny Żabnika również w Jaworznie

  • Menhir says:

    Polecam niezwykłą, niepowtarzalną drogę krzyżową – Beskidzką Golgotę na Matysce (Radziechowy koło Żywca). Olbrzymie i niesłychanie sugestywne stacje ze spiżu naprawdę robią wrażenie (jak choćby śmierć w postaci kościotrupa przybijająca Chrystusa do krzyża gwoździami z napisami z nazwami naszych grzechów czy pełna nienawiści twarz rzymskiego żołdaka dźgającego upadłego Jezusa). Drogę wijącą się wśród pól na niewielkie wzniesienie Matyska wieńczy krzyż papieski oraz piękny widok na okolicę i Jezioro Żywieckie. Po drodze do można zwiedzić bardzo ciekawe muzeum piwa w żywieckim browarze oraz zamek i pałac Habsburgów w Żywcu, a po wjeździe do Radziechów, po prawej stronie w polach, ciąg bunkrów z okresu II wojny.

  • Philo says:

    Witam, piękne opracowanie.
    Domyślam się, że forumowicze dołożą parę miejsc wartych odwiedzin, jak ja niniejszym to czynię.
    W zeszłym roku tj. 2019, namówiłem rodzinę do odwiedzenia Pustyni Błędowskiej, o której można przeczytać parę ciekawostek, następnie zwiedziliśmy przepiękne ruiny zamku w Ogrodzieńcu.
    Obiadokolację zjedliśmy w Olkuszu, po czym wróciliśmy do domu, czyli do Bielska.
    Fajna jednodniówka, wszyscy byli zadowoleni.
    Polecam Philo

  • Ciekawe nie odkryte miejsca w woj. śląskim. Chętnie będziemy je odwiedzać.

  • Arez says:

    Od kiedy Olsztyn to Śląsk XD

    • Wędrowne Motyle says:

      woj. śląskie a nie Śląsk. Olsztyn znajduje się koło Częstochowy

    • Maja says:

      Hehehe…. No tak się składa, że jest Olsztyn zarówno w woj. śląskim jak i warmińsko-mazurskim… W artykule jest mowa o tym ze śląska.

    • Hanys says:

      Olsztyn to woj. Śląskie.
      Czy jeden Olsztyn czy Warszawa, czy to nawet Paryż na świecie.
      Nie wiem na ile znasz mapę, ale możesz zapytać wujka Googla 🙂

  • Norbert says:

    Ciekawe zestawienie, szczególnie województwa śląskiego w którym jest sporo ciekawych i różnorodnych atrakcji i zabytków. Jak się już dokładnie pozna to ciężko wybrać 😉

    Tylko odniosę się do jednego zdania z tego artykułu:
    Najważniejszym miejscem pielgrzymkowym dla Katolików – i to nie tylko śląskich jest bez dwóch zdań Jasna Góra z Sanktuarium Matki Boskiej Częstochowskiej znajdującym się w Klasztorze ojców Paulinów, którego historia sięga XIII wieku. Bez dwóch zdań miejscem dla Katolików jest, ale czy śląskich nie powiedziałbym, bo po pierwsze nie leży na śląsku, a o ile mnie nie myli Ślązacy mają np. Piekary Śląskie i inne swoje miejsca. Tu bardziej by pasowało albo z województwa śląskiego, ewentualnie Katolików- i to nie tylko małopolskich 😉 Tak by było poprawnie 🙂

    Pozdrawiam

    • Wędrowne Motyle says:

      Dziękujemy za uwagę. Bardziej chodziło o autorów i to było odniesienie do nich i ich najbliższego otoczenia 😉

  • Gosia says:

    Witam serdecznie czy można wykorzystać państwa zdjęcia do pracy multimedialnej do szkoły

  • Karo says:

    Na Śląsku jest mnóstwo atrakcji i pięknych miejsc 🙂 Jeśli chodzi natomiast o hotele to polecam Hotel Biały Dom w Paniowkach, warto się tam zatrzymać ze względu na spokojna okolice i na fajne spa, zawsze można się zrelaksować 🙂

  • Idealne miejsca na wspólną wycieczkę z rodziną. Do tej pory zwiedzaliśmy głównie większe miasta na Śląsku, ale warto wybrać się również do tych mniej popularnych miejsc.

  • Wspaniałe i niedocenione województwo, szkoda, że Urząd Marszałkowski nie robi takiego marketingu tym miejscom jak Wy! Może wizerunek naszego miejsca na ziemi trochę by się zmienił…

    • Antyslazak says:

      Beskid Śląski czy Beski Żywiecki albo Jura Krakowsko Częstochowska to żaden Śląsk.
      Śląsk to Zabrze, Bytom, Chorzów i okolice czyli jeden wielki syf, zwłaszcza zabrze. Niestety tu mieszkam. Mieszkając na Śląsku ale Śląsku Śląsku to tak naprawdę z każdej strony jest się otoczony syfem i za bardzo nie ma gdzie uciec i się wyciszyć. Oczywiście można wsiąść w auto i pojechać na całodniowa wycieczke ale niestety nie zawsze tak się da. Jak masz czas do np 4 h to nigdzie nie pójdziesz, bo nic tu nie ma. Śląsk to syf.

  • CJA says:

    Warto również dodać Park Gródek w Jaworznie

  • ika says:

    Szukam właśnie pomysłów na weekend i proszę 🙂 Może pogoda obecnie nie rozpieszcza ale coś na pewno wybiorę. Jeśli mogę coś zasugerować to przydałaby się mapka, na które byłyby zgromadzone wszystkie lokalizacje. Mogłoby to trochę ułatwić wybór obiektów na trasie.

  • dcs says:

    nie wierzę w brak Bielska-Białej na tej liście

    • Wędrowne Motyle says:

      Staraliśmy się unikać dużych miast, jako całości. Trochę wstyd by całe Bielsko dać jako jedną z 33 atrakcji

  • Thomas says:

    Zauroczyła mnie Hala Rysianka, chętnie się tam wybiorę 🙂

  • Edi i Marco says:

    W Gminie Zebrzydowice jest sporo ciekawych miejsc tak jak w gminie Haźlach – zapraszamy 🙂 na zameczki parki wodne, drewniane kościoły i nie tylko. Ostatnio pojawiły się Kicajki 🙂
    pozdrawiamy mieszkańcy śląska cieszyńskiego.

  • Micheal says:

    Niezła nawet. Dodał bym jeszcze Studio filmowe w Bielsko-Białej i Basen Bugla. A tak to wszystko fajnie.

  • Mateusz says:

    Dodał bym bunkry w Węgierskiej Górce, nieczynny ale bardzo malowniczy kamieniołom w Kozach. Na uwagę również zasługuje Kaskada rzeki Soły, ruiny zamku na Wołku w Kobiernicach.

    • Wis says:

      Barania Góra znajduje się w obszarze Natura 2000, stąd te „zaniedbania” czyli brak ingerencji człowieka..

  • Mamania says:

    A ja polecam Jankowice koło Pszczyny. Ośrodek Hodowli Żubrów i Edukacji Leśnej. Idealne miejsce na spacer z rodzinką ścirżką rekreacyjną Można Zubry zobaczyć w naturalnym środowisku i co ważne nie ma dużego tłoku.
    Dzieciaki miały frajdę. Niedziela naprawdę fajnie spędzona. Po drugiej stronie ulicy jest restauracja. Mozna przy okazji coś zjeść.

  • Asia says:

    dobra lista. Chociaż ja zdecydowanie dodałabym Etno Muzeum w Rudach Raciborskich. Serio, szczególnie jeżeli zwiedzacie z dziećmi, albo znudziły Wam się typowe obiekty do zwiedzania, polecam 😉

  • august says:

    Świetna lista. Brakuje zabytków Bielska-Białej, Radiostacji Gliwickiej i zamku Ogrodzieniec w Podzamczu – to absolutny top dla mnie obok klasztoru na Jasnej Górze i Spodka w śląskim. Blog mi się podoba.Pozdrawiam

  • Magdalena says:

    Super podsumowanie! Co ciekawe mieszkam na Śląsku od urodzenia a jeszcze kilka miejsc do odhaczenia zostało.

  • Auro says:

    Przy punkcie 11 – BŁĄD

  • Vallennar says:

    Bardzo fajny wpis czekam z niecierpliwością na kolejny:)

  • Dorota says:

    Ciekawostką może być rejs statkiem po Kanale Gliwickim gdzie po za fantastyczna przyrodą np kolonią kormoranów, przepływa się przez 6 śluz a kanał pamięta czasy II wojny światowej.
    Rejsy bywają tematycznie np. z muzyką na żywo, kulinarne lub rowerowe.

  • An Ja says:

    Bardzo dobre zestawienie! Choć nie brakuje na liście zabytków ze Szlaku Zabytków Techniki, to wspomnę tu o Muzeum Zapałek, które warto zobaczyć przy okazji zwiedzania Częstochowy. Pozdrawiam!

Ilość komentarzy: 49 - dołącz do dyskusji!

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem *

Dołącz do naszego newslettera!

Hej! I jak Ci się podoba na naszym blogu? Jeśli wszystko OK to mamy propozycję: Dołącz do ponad 13o tys. śledzących nas osób. Wysyłamy mail jedynie raz na tydzień. Zero spamu, tylko nowe wpisy, super okazje, triki, promocje lotnicze i podróżnicze poradniki. *POLITYKA PRYWATNOŚCI