Anglicy potrafią to robić! I to najlepiej. Nasze ulubione inspirujące programy BBC (wpis osobisty)

Gdybyś zapytał mnie, co kształtowało mnie przez ostatnie lata musiałbym odpowiedzieć „programy telewizyjne”. Zanim jednak machniesz ręką lub się skrzywisz, przeczytaj dalej co mam na myśli…

Telewizja? Sporo naszych znajomych nie ma telewizora. Ostatnio nie jest to niczym nienormalnym, biorąc pod uwagę jak wspaniałe i spektakularne produkcje fundują nam rodzime stacje telewizyjne. Z pewnością na parnasie telewizyjnej jakości siedzi „Jaka to Melodia, Pamiętniki z Wakacji czy Kuba Wojewódzki” O tak miliony widzów nie mogą się mylić. Prawdopodobnie też byśmy się zdecydowali na odstawienie szklanego ekranu, gdyby nie… no właśnie, co… Podróże, programy przyrodnicze, świetnie kręcone cykle popularnonaukowe.

Młody Marcin na wiele lat zanim decydował się na wybranie studiów geograficznych celebrował sobotnie poranki na dwa sposoby. Albo odpalał rano commodore czy Amigę albo oglądał cykl „Zwierzęta Świata” na jedynce. Albo jedno i drugie. Wtedy Czubówna też już przecierała lektorskie szlaki, a ja rysowałem pierwsze mapy. Jeszcze na zeszytach w cienkie linie. Z programami o zwierzakach przemierzyłem chyba wszystkie kontynenty i krainy. Tak było…
Dziś mamy więcej, lepiej, w full hade a nawet trzy de. Przykro patrzeć, że Discovery czy National Geographic się tabloidyzuje, podążając za masowym widzem więcej tu programów typu „Jak wyspawać sobie krążownika szos i nie pokłócić się z synem” lub „jak wtargnąć do dzielnicy gangów i przeżyć”. Fajne, ale to nie to. Poziom trzyma Animal Planet, kiedyś lubiłem Planete, teraz oglądam głównie BBC HD. Pisząc ten wpis np. spoglądam już 3 raz na „Jak kształtowała nas Ziemia”. Wspaniały program, świetnie kręcony, dobry merytorycznie, prowadzony przez profesora Iana Stewarda. Polecam Wam z całego serca. On jest geologiem, on mówi o geologii, on świetnie ten program zaplanował, on jest ciekawy, on to kwintesencja autora dobrego programu BBC. Jest tych programów więcej.

1. JAK KSZTAŁTOWAŁA NAS ZIEMIA oraz ZIEMIA, POTĘGA PLANETY

Jeden i drugi program stanowi chyba najlepszy program geograficzny jaki ostatnio widziałem. Kto chce przebić? Czekam. Prowadzi wspomniany prof. Ian Steward, gwiazda naukowej odnogi BBC, geolog i geomorfolog z Uniwersytetu w Plymouth. Szkot 🙂 Dopełnieniem jest świetna muzyka, fantastyczne wizualizacje, doskonałe zdjęcia lotnicze. I sensowny podział. Steward mógłby być najlepszym nauczycielem geografii na świecie. Choć właściwie czy aby nie jest? Moim zdaniem na nim wzoruje się właśnie wschodząca gwiazda BBC, młody, aczkolwiek już utytułowany fizyk – Brian Cox, autor popularnego programu „Cuda Wszechświata”

2. ZIEMIA i pozostałe PROGRAMY Z DAVIDEM ATTENBOROUGH

Czyli człowiekiem – instytucją. Jego głos pamiętam już ze wspomnianym wcześniej czasów Amigi i Krystyny Czubówny. Sir David jest absolutnie wyrocznią w temacie historii naturalnej, biologii i zoologii. Wydaje mi się, że kiedyś powinniśmy mu postawić pomnik w Muzeum Historii Naturalnej w Londynie (a może już planują). Nie sposób wymienić konkretnych programów BCC z nim, jednak na pewno wyróżnić należy spektakularną serię „Ziemia”. Polecam, można kupić na DVD, Obecnie z wypiekami na twarzy czekamy na najnowszy program o równie, krótkim i równie intrygującym tytule „Afryka”. Program kręcono… 4 lata. W tym troku premiera.

3. ZWROTNIKI z Simonem Reevem

Simon Reeve to najmłodszy z gości, którym chętnie podałbym rękę i powiedział „Jesteś niesamowity”. Młody prezenter miał świetny pomysł na cykl programów w BBC. Podróżował wzdłuż zwrotników (czyli tak jak uwielbiam, według jakiegoś klucza) łącząc w swoim programie elementy antropologicznego odkrywania świata, dysput politycznych i ciekawostek geograficznych. Nie wpuszczono go do Birmy i Chin, pamiętam, byłem żywo zawiedziony. Oprócz kultowego „Zwrotnika Raka”, powstały również „Zwrotnik Koziorożca” (niestety jeszcze nie widziałem) oraz „Równik”.

4. PODRÓŻE KULINARNE (albo ODYSEJE) RICKIEGO STEINA

Masowa publika pewnie widziała go w finale polskiego „Masterchefa”, gdzie podobno gościł. Ale to nie tak jak myślicie! Rick Stein to nasz idol w temacie gotowania i podróży albo podróżowania i gotowania albo podróżowania gotując. Nieważne! Ślinka cieknie. Ten elokwentny i oczytany szef kuchni z Kornwalii zaraził nas do smakowania podróży. Kiedyś nie przywiązywaliśmy takiej uwagi do całej subkultury smakoszy, religii zwanej jedzeniem i poznawaniem kultury poprzez kuchnię. Teraz już jest inaczej. Dzięki Rickowi nigdy nie zapomnę smaku prażonych rybich głów z Santorini. Polujemy na dobre jedzenie. Programy Ricka – seria o morzu śródziemnym, Azji oraz Hiszpanii oglądać możemy wiele razy. I tak też czynimy. Jest jedynym prowadzącym, który potrafi połączyć opowieść o jedzeniu, zabytkach i literaturze w jednym wątku. Robert Makłowicz również próbuje (nie wychodzi mu wcale źle – ale jednak…)

5. W 80 SKARBÓW ARCHITEKTURY DOOKOŁA ŚWIATA

Dan Cruickshank to uosobienie świata nauki w telewizyjnej wersji. Ten sędziwy już profesor architektury przemierzył przez 5 miesięcy kilkadziesiąt krajów szlakiem największych pereł architektury w programie „80 skarbów dookoła świata”. Niektóre znane, niektóre mniej, wszystkie – jak się okazuje – mają duszę. Choćbyś nie wiem jak w to nie wierzył, po zobaczeniu „80 skarbów…” zmienisz zdanie.  Profesor kapelusznik świetnie jednak łamie schematy, poświęcając w swoim programie miejsce takim „skarbom (albo skarbom, bez cudzysłowia) jak Rewolwer Colt, japońska katana czy maski Dogonów. Drugim programem tego autora, który dał nam sporą dawkę architektonicznej guarany był „Przygody z Architekturą”. Tutaj Cruickshank pogrupował obiekty w odcinkach o intrygujących tytułach: „Piękno”, „Siła”, „Przyjemność” itd itp… Jeśli jesteś turystą preferującym podróże śladem cudów natury – uważaj! Po zobaczeniu tego programu zacznie Cię ciągnąć do architektury. Zupełnie inaczej spojrzysz na niektóre budynki. Dan, dzięki za insprację w podróży!

6. O HISTORII ANGLII

Może najbardziej hermetyczny z wszystkich wymienionych programów, ale świetnie nakręcony. Szerokokątne obiektywy i niesamowite filtry nadają magii każdej historii, którą opowiada David Dimbleby, kultowy i szanowany prezenter programów informacyjnych BBC w swojej charakterystycznej różowej koszuli. To wzór programu doskonałego. Kompletnego, ciekawego, merytorycznie dopracowanego do cna, sensownego. Czy kiedykolwiek pojawi się na TVP dokument tej klasy? Drugim, trochę innym programem jest Historia Wielkiej Brytanii z Michaelem Woodsem, prezenterem BBC o bardziej zawadiacko – dokumentalnym obliczu. Historię wyspy poznajemy tu z prowincjonalnych wykopalisk, małych wiosek, tajemniczych budowli i biografii zapomnianych ludzi.

     

7. MICHAEL PALIN dookoła i śladem…

Członek grupy Monty Pythona jeszcze bardziej kojarzy mi się z terminem „dokumentu podróżniczego”, niż z „Żywotem Briana”. On właściwie stworzył ten gatunek dokumentu. Podróżuje z kluczem, podróżuje z celem, podróżuje z pasją. Pokazuje ludzi, opowiada historię, stara się być zabawnym i w sumie mu zazwyczaj wychodzi. Jego programy „W 80 dni dookoła świata” czy „Nowa Europa” na pewno są w mojej osobistej czołówce. To trochę taki Kapuściński w wersji SHOW TV. Może to brzmi obrazoburczo, bo książki Kapuścińskiego mają ruszać szare komórki, każą naszym zasobom mózgu pobudzać swoje nieodkryte oceany a Palin pokazuje wszystko na talerzu. Choć jakby się dłużej zastanowić… Na pewno w historię telewizji wpisze się druga część, czyli „Kolejny raz w 80 dni dookoła świata”, w któej jak się możecie domyśleć – tak, Palin stara się odwiedzać miejsca i ludzi, których z ekpią BBC nagrywał wiele lat wcześniej. Efekt jest niesamowity. Odcinki pochłania się szybciej niż pierwszą serię „Prison Break”
Niektórzy pytali mnie czy warto najpierw przeczytać książki Palina i potem obejrzeć jego program, czy na odwrót. Odpowiadam – chyba na odwrót. Takie jest moje zdanie. Szczególnie „Himalaya”.

 

Jeśli nie macie możliwości zdobyć BBC, spróbujcie zacząć odrabiać swoje zaległości… na youtube. A nawet konkretnie na kanale BBC Earth na YT

I JESZCZE PRZYPIS: Być może wiecie, lub nie – pod koniec studiów geograficznych kręciłem i byłem autorem programu turystycznego w telewizji satelitarnej TVS – „Podróż za 1 bilet”. Powstały dwie serie. Uwierzcie mi, jak na studenciaka było to niezwykłe przeżycie, którego nigdy nie zapomnę. I wiecie co? Co chciałbym robić za jakiś czas, gdybym nie robił tego co robię? Kręcić „dokumenty podróżnicze”. O tak! Ktoś mi w tym pomoże?