Toskania to jeden z najpiękniejszych regionów we Włoszech i jeden z najczęściej odwiedzanych miejsc przez turystów z całego świata. Kojarzy się z sielskimi krajobrazami, doskonałą kuchnią i równie wspaniałymi winami oraz ze światłem, które było inspiracją dla wielu artystów przybywających do tego najbardziej zielonego regionu Włoch. No kurczę… po prostu jest cukierkowa, sielankowa i ładna!
Ale to nie wszystko, przecież to tutaj właśnie znajduje się rozpoznawany nawet przez dzieci zabytek – pizańska Krzywa Wieża, Galeria Uffizi i Ponte Vecchio we Florencji czy niesamowita zabudowa miasta wież – „Średniowiecznego Manhattanu” – San Giminiano. Albo zupełnie odwrotna jej część – Toskania Południowa z sielskimi i anielskimi miastami na skałach: Montepulciano, Pienzą, Montalcino. Każdy kto choć raz tu przyjechał jest zauroczony tym miejscem. Ale żeby jednocześnie nie czuć się przytłoczonym mnogościom zabytków, które koniecznie trzeba zobaczyć, przedstawiamy krótki poradnik, co w pierwszej kolejności warto zwiedzić i uwiecznić na zdjęciu. Dacie radę zobaczyć wszystkie miasteczka? My byliśmy w Toskanii aż 5 razy i ciągnie ciągnie nas do kolejnych.
GDZIE SPAĆ? Porównaj najtańsze noclegi w Toskanii | Zarezerwuj hotel w Toskanii
A oto najpiękniejsze miasta i miasteczka Toskanii naszym zdaniem:
FLORENCJA
Koniecznie trzeba zobaczyć Katedrę Duomo (Santa Maria del Fiore), do której wstęp jest za darmo, z niesamowitą terakotową kopułą zaprojektowaną przez Brunelleschiego, stanowiącą symbol miasta. Można na nią wejść wspinając się po 463 stopniach prowadzących na sam jej szczyt. Wejście wcale nie jest męczące, bo zamiast na wysiłku koncentrujemy się na wspaniałej panoramie miasta i pięknych, szesnastowiecznych freskach, które ozdabiają kopułę. Wspiąć się można również na Kampanilę – 85 metrową dzwonnicę zaprojektowaną przez Giotta. Z jej szczytu rozpościera się panorama na miasto – doskonała dla tych, którzy swoje podróże uwieczniają na fotografiach. Kolejnym wartym zobaczenia miejscem jest Galeria Akademii, która znajduje się przy via Ricasoli 60. Podziwiać tutaj można między innymi siedem posągów dzieła Michała Anioła, wśród których znajduje się dobrze znany „Dawid” (kopia dzieła umieszczona została na Piazza della Signoria). Dla wytrwałych polecamy Galerię Uffizi (ogromne kolejki, chyba że zarezerwujemy bilety wcześniej). W jednej z 33 sal galerii zobaczyć można najwspanialsze dzieła takich artystów jak Giotto, Durer, Boticelli, Michał Anioł, Rafael, Tycjan, Rubens, Caravaggio i wielu wielu innych wspaniałych artystów malarzy i rzeźbiarzy. Najstarszym mostem Florencji jest Ponte Vecchio i to jest kolejny zabytek, który trzeba zobaczyć. Powstał w XIV wieku i jest zupełnie niesamowitym przykładem mostu, na którym zlokalizowane zostały sklepiki i warsztaty rzemieślnicze. Nad dachami warsztatów powstał korytarz przykryty dachem, by książę Cosima mógł swobodnie – nawet podczas niepogody – przechodzić ze swojego pałacu do Galerii Ufizzi. Najpiękniejszy jednak widok na miasto rozpościera się z kościółka San Minato oraz placu Piazza Michalangelo oraz tutejszego rosarium.
Więcej o tym co warto zobaczyć i zwiedzić we Florencji i gdzie spać w naszym osobnym wpisie o niej.
MONTEPULCIANO
To nie tylko kameralna „stolica” południa Toskanii. To wspaniała okolica na wycieczki piesze i rowerowe. Słynie z doskonałego wina, które posiada taką samą nazwę jak miasteczko. Położone na wzniesieniu miasto poszczycić się może wspaniałą renesansową zabudową, co sprawiło, że nazywane jest często „perłą XVI wieku„. Podziwiać tutaj można między innymi ozdobioną lwami i gryfami studnię miejską, gotycki ratusz z XIII wieku, Palazzo Nobili – Tarugi a to wszystko w centrum miasta na Piazza Grande. Naszym zdaniem najpiękniejszy we Włoszech. Na południowym zachodzie miasta znajduje się piękny kościół San Biaggio z dwiema dzwonnicami zaprojektowany przez powiedzieć można „etatowego” architekta miejskiego – Antonia da Sangallo. Widoki z miasteczka są równie piękne jak i na samo miasteczko.
Okolice zwiedziliśmy głównie wędrując, ale z uwagi na bogatą sieć autobusową Montepulciano może być też mądrą bazą wypadową w okolice. Obsługują ją dwa dworce kolejowe: Montepulciano Stazione oraz Chiusi. Ten drugi na linii z Florencji do Rzymu.
PIZA
Miasto znane jest głównie z Krzywej Wieży, która jest dzwonnicą katedry Duomo i wykonana została w stylu romańskim z białego marmur. Krzywa Wieża wraz z katedrą i baptysterium tworzą wspaniały kompleks budowli usytuowanych na Piazza del Duomo, placu który zawsze oblegany jest przez licznych turystów. Całość dopełnia osiemnastowieczny cmentarz Camposanto otoczony krużgankami z ozdobnymi freskami, wśród których największe wrażenie robi fresk Triumf Śmierci znajdujący się w jego północnej części. Ciekawostką może być, to iż na cmentarzu podobno znajduje się święta ziemia przywieziona przez pewnego biskupa z wpraw krzyżowych. Piza świetnie prezentuje się o świcie, wąskie uliczki przepuszczają część żółtego światła. Z miasta można również na chwilę uciec – najlepiej do San Piero a Grado, gdzie znajduje się romańska XII-wieczna bazylika lub do Parku Narodowego San Rossore, bogatego w wydmy i unikalną roślinność.
O samej Pizie i okolicy czyli Zachodniej Toskanii też pisaliśmy w osobnym wpisie
SAN GIMIGNANO
To miasteczko, w którym na prawdę można się zakochać. Niesamowita architektura i atmosfera tego „średniowiecznego Manhattanu” zapada w pamięci a krajobrazy rozpościerające się z jednej z pozostałych jeszcze wież (niegdyś było ich tutaj aż 70 – stąd nazwa „średniowieczny Manhattan”) spełnia wyobrażenia dotyczące toskańskiego krajobrazu. Już przy samym wejściu do miasteczka warto chwilę się zatrzymać, by zobaczyć Porta S. Giovani – XIII wieczną bramę miejską opatrzoną łukiem sieneńskich. Będąc już w środku miasta koniecznie trzeba wejść na którąś z wież albo na ruiny cytadeli Rocca. Zwiedzić też warto Piazza della Cisterna z XIII wieczną cysterną w samym jego centrum, Piazza del Duomo ze wspaniałym kościołem i ratuszem oraz Piazza delle Erbe z charakterystycznymi bliźniaczymi wieżami Salvuccich. Gdyby nie tłumy turystów naprawdę można by pomyśleć, że czas w tym miejscu się zatrzymał. Polecamy Wam spacer poza miasto do MOnteoliveto w kierunku wioski Santa Lucia. Spod klasztoru na wzgórzu rozpościera się najlepszy widok na miasteczko. Takie zdjęcie zrobiliśmy właśnie stamtąd.
SIENA
To urokliwe średniowieczne i renesansowe miasto majestatycznie wznosi się na trzech wzgórzach. Nie można ją nazwać ani dużym, ani małym miastem. Choć wieki rywalizowała skutecznie z potężniejszą Florencją. Szczególnie polecane jest osobom, które lubią dużo chodzić, bo zamknięte jest ono dla ulicznego ruchu. Najpiękniejszym placem miasta (a także jeden z najpiękniejszych placów na świecie) jest pochylony, półkolisty Plazza del Campo, gdzie corocznie odbywają się słynne wyścigi konne Palio. Na Palazzo Pubblico podziwiać można ponad stu metrową Torre del Mangia, warto wejść na wieżę by zobaczyć wspaniałe krajobrazy i panoramę miasta. No i oczywiście będąc w Sienie nie sposób nie zwiedzić, a przynajmniej nie zobaczyć pięknej czarno – białej katedry gotyckiej (przez wielu uważanej za najwspanialszą katedrę gotycką Europy) z równie wspaniałą marmurową posadzką wewnątrz.
VOLTERRA
To kolejne magiczne miasto, które zbudowane zostało na wzgórzu i otoczone etruskimi oraz średniowiecznymi wałami obronnymi. Charakterystyczne dla niego są żółtawe zabudowania pochodzące z XIII wieku. Na Piazza dei Priori zobaczyć można najstarszy (pochodzący z początków XIII wieku) w regionie ratusz – Palazzo dei Priori o bardzo ciekawej architekturze a także średniowieczną kwaterę policji – Palazzo Pretorio. Przy kolejnym placu S. Giovanni stoi romańska katedra, a nieco dalej pochodzący z I w p.n.e teatr rzymski. Warto wstąpić do Muzeum etruskiego Guarnacci, by zobaczyć między innymi wykonane z alabastru, kamienia i terakoty etruskie urny datowane n VI w p.n.e. Jak ktoś wypoczywa na tzw. „Riwierze Etruskiej to może być idealne dla nich na jednodniową wycieczkę.
LUKKA
Miasto to nie słynie z wielu zabytków, jednak warto tu przyjechać by przespacerować się wzdłuż zbudowanych w XVI i XVII wieku murów obronnych i odetchnąć od wielkomiejskiej wrzawy i hałasu. Zobaczyć tu można liczne gotyckie i renesansowe kamienice, zabytkowe sklepiki, domy z wieżyczkami a także okazałe pałace. Warto zwiedzić Duomo S. Martino ze znajdującym się w jej wnętrzu drewnianym posiadającym magiczną moc krucyfiksem wyrzeźbionym według legendy przez Nikodema a także marmurowy grobowiec z XV wieku. Lukka to świetny węzeł przesiadkowy do zwiedzania okolic. Są stąd połączenia kolejowe zarówno do Doliny Garfaniany, wgłąb Apeninów, do Pizy, w kierunku Pistoi i Florencji oraz górzystego wybrzeża w okolicy Viareggio i Carrary.
MONTERIGGIONI
Bardzo łatwo tu dojechać. Miasteczko liczy 7 tys. mieszkańców, leży przy głównej trasie pomiędzy Sieną a Florencją. To co najważniejsze widać już z daleka. Wielka twierdza usytuowana na niewysokim, rozległym wzgórzu inspirowała już Dantego, więc umieścił to miejsce w „Boskiej Komedii” . Fani gry Assasin’s Creed z pewnością skojarzą to miejsce. W fabule Ezio Auditore przybywa tu, jako rodzinnego miejsca swojego ojca. Sama twierdza jest malutka. W środku, autentycznego 13-wiecznego muru z 14 wieżami obronnymi, znajduje się kilkanaście budynków. Od wiosny do jesieni odbywa się tu kilkanaście imprez historycznych czy pikników, przybliżających czasy, gdy miasta i wioski Toskanii były sercem Europy.
BARGA D’GARFAGNANA
To jedno z naszych „odkryć”. Jeszcze mało znana, przepięknie położona miejscowość na północ od Lukki. Można stąd dojechać pociągiem doliną Garfagnany, mijając słynny średniowieczny Most Diabła. Barga słynie z festiwalu operowego i muzyki jazzowej. Stara część położona na półce skalnej, oddzielona fosą i murami obronnymi. Brukowanymi uliczkami wspinamy się na szczyt, gdzie dominuje katedra z niesamowitym, panoramicznym widokiem. Właśnie mnogość kolorów fasad i wąskich uliczek urzeka najbardziej. A to wciąż jeszcze miejsce nietknięte przez masową turystykę, bardziej niż malownicze. Dla zmotoryzowanych polecamy również znajdujące się niedaleko uzdrowisko Montecatini Terme, które idealnie sprawdza się na upalne dni letnie w Toskanii oraz Collodi znane z Pinokia, który właśnie tu powstał.
CORTONA
Średniowieczna Cortona to jedno z najstarszych miast wśród wzgórz Toskanii, znana dziś głównie z tego, że jest opisywana w książce Francis Mayes „Pod Słońcem Toskanii”. Z pewnością do miasta powinny zawitać fanki książki i wszelkich melodramatów o Toskanii. Melodramatycznie też jest wśród starych uliczek i kamienic w mieście. Z Piazza el Duomo rozciąga się niesamowity widok na miasto i okolicę. Trochę poza centrum warto odwiedzić ruiny miasta Etrusków, gdyż Cortona podobnie jak Volterra należała do jednego z 12 potężnych miast tej cywilizacji. Miasto leży stosunkowo najdalej od Florecji, właściwie już od Umbrią. W okolicy sporo zagubionych wśród winnic opactw i winnic. Polecamy np. po drodze z Toskanii do Rzymu.
A Toskania praktycznie do przeczytania u Karola z Kołem się Toczy
GDZIE SPAĆ? Porównaj najtańsze noclegi w Toskanii | Zarezerwuj hotel w Toskanii
Na tematy miast toskańskich jest tu zbyt mało miejsca. Z pewnością to jednak nie Florencja jest najładniejszym miastem Toskanii lecz Piza. Miasto jest tworem architektonicznym a właśnie w Pizie znajduje się przepiękna katedra. Tu można podziwiać także baptysterium a w obu ww obiektach wspaniałe ambony Nicola i Giovanni Pisano. Jest tu sławna Torre Pendanto z odchyleniem ok.5m od pionu, kolumny roboty j.w. jest także Camposanto – miejsce zmarłych uświetnione robotą wybitnych rzeźbiarzy. Mnie bardzo podobała się kolejna perełka architektoniczna – Palazzo Agostini z objaśnieniem: najpiękniejszy pałac gotycki w Toskanii. Miasto miłe dla oczu (Corso Italia!)a ponadto praktyczne dla przyjezdnych gdyż dworzec kolejowy i port lotniczy sąsiadują z sobą. Tyle o wspaniałej Pizie a w odwodzie pozostaje Siena z katedrą ekscytującą zmysły. Florencja ma najświetniejszą bazę artystyczną: Uffizi, Galerię Palatino, Museo Argentum, kościoły z pięknymi freskami, muzeum w pałacu Vecchio, most, esplanadę Michała Anioła, Ogrody Boboli, baptysterium z legendarnymi drzwiami. Jeden minus – miasto brudne i zaniedbane a katedra zagrzybiona wykwitami z pleśni więc nie można pisać, że F. jest piękna. S.Czarnecki
Rozumiem czemu tu jest Piza, natomiast mnie się tam po prostu nie podobało. Nie wiem czy to przez liczbę turystów, ale generalnie uważam, że Piza nie tak fajna jak ją malują. Siena jest zdecydowanie fajniejsza. Natomiast duży plus za Montepulciano (!), oczywiście San Gimigiano, Lukkę, Volterrę i Cortonę! 🙂
Wielu osobom się tam nie podobało. Piza wygrywa po prostu unikatowym na skelę Włoch kwartałem centralnym no i zabudową wzdłuż Arno. Sama starówka jest „średnia” fakt.