Efez to najlepiej zachowane starożytne miasto w rejonie basenu Morza Śródziemnego, jest częścią miasta obecnie bardzo obleganego przez turystów z całego świata-Selcuk. To miejsce urodzenia greckiego filozofa Heraklita– autora słynnych słów „panta rei” (wszystko płynie), który spędził tam całe swoje życie. Tutaj przebywał również jakiś czas święty Paweł, w I w. n.e Efez stał się ważnym centrum chrześcijaństwa w tym regionie. Prawdopodobnie ostatnie lata życia spędził tutaj również Jan Ewangelista, który pochowany miał być na górze Ayasuluk, gdzie wybudowano mały kościół, a następnie postawiono bazylikę oraz Matka Boża.
Za miastem, około 8 km od Selcuku znajduje się miejsce, gdzie przebywała i zmarła Maria matka Chrystusa zwane Meryemana (domek-kaplica) a także grota Siedmiu Śpiących Braci – nekropolia z czasów bizantyjskich, z licznymi grobami wykutymi w sakle, miejsce odbywania w zamierzchłych czasach licznych pielgrzymek. Nazwa nekropoli związana jest z pewną legendą, która głosi, iż za czasów panowania cesarza Decjusza – wrogiego nowej religii, siedmiu młodych chrześcijan uciekło do Efezu przed prześladowaniami i ukryło się w grocie znajdującej się na zboczu góry Pion. Żołnierze rzymscy znaleźli grotę i zamurowali wejście do niej sądząc, że w ten sposób pozbędą się młodych wyznawców nowej religii.
Tak się jednak nie stało, młodzieńcy zapadli w głęboki sen, trwający 200 lat i obudziło ich dopiero trzęsienie ziemi już za panowania nowego cesarza Teodozjusza II, kiedy chrześcijaństwo było już religią państwową. Mur wzniesiony niegdyś przez rzymskich żołnierzy na wskutek trzęsienia ziemi runął i jeden z siedmiu mężczyzn udało się do miasta, by kupić chleb. Posłużył się jednak monetami, które obowiązywały za czasów Decjusza. Wzbudził tym zainteresowanie piekarza, który udał się z nim do jaskini i tam dowiedział się całej prawdy. Wkrótce wieści rozniosły się po całym kraju. Dotarły do samego cesarza, który udał się do groty, by poznać tych cudownych młodzieńców. Po ich śmierci grota stała się miejscem ich wiecznego spoczynku i od tej pory uważana była za święte miejsce.
Zwiedzając ruiny Efezu zobaczyć można wiele spektakularnych i dobrze zachowanych budowli, związanych ze sprawowaną tam władzą, miejscami użyteczności publicznej ale także pozostałości po tym, gdzie niegdyś mieszkali, pracowali i bawili się współcześni obywatele Efezu.
Na terenie górnej agory znajdują się liczne przykłady budynków użyteczności publicznej, które niegdyś dumnie wznosiły się wokół głównego pacu. Zobaczyć tutaj można buleuterion– budynek posiedzeń rady miejskiej, rzymska sala zebrań, pozostałości siedziby władz administracyjnych miasta zwanej prytanejonem. Poniżej agory, po lewej stronie znajduje się plac cesarza Domicjanaze świątynią wzniesioną w samym jego centrum, obecnie w najlepiej zachowanych pomieszczeniach tego.
Na wspomnianym cesarskim placu znajdują się pozostałości fontanny Polliona, a także tuż przy wejściu na plac ruiny pomnika wnuka wodza rzymskiego Sulli- Memmiusa.Kolejnymi skarbami pozostałymi po zamierzchłych czasach są: monumentalna fontanna Trajana, kompleks łaźni Variusa z charakterystycznym dla Rzymian systemem grzewczym (pod podłogą lub w ścianach biegły rury z gorącą wodą lub parą), niewielka lecz bogato zdobiona świątynia Hadriana, fragmenty dobrze zachowanych sklepów a także mieszkań z malowidłami i mozaikami ściennymi i podłogowymi, pozostałości po publicznych latrynach z kamiennymi sedesami rozmieszczonymi wzdłuż ścian.
Niezwykle znaną budowlą, umieszczaną na wielu pocztówkach z Efezu jest Biblioteka Celsusa, gdzie pochowany został ojciec jej fundator, a jednocześnie senator rzymski i prokonsul prowincji Azji (do której należał oczywiście Efez) Tiberiusa Juliusa Celsusa. Warte dłuższej uwagi są ruiny wielkiego kompleksu gimnazjonu portowego, gdzie zobaczyć można między innymi pomieszczenie, w którym znajdował się basen z zimną wodą- frigidarium, a także ruiny stadionu, teatru a takzę znajdującą się u jego stóp niewielką fontannę- prawdopodobnie najstarszą budowlę w mieście.
Po spacerze wzdłuż ruin starożytnego miasta, warto jest udać się do znajdującego się tutaj Muzeum Efeskiego, gdzie znajdują się głównie eksponaty znalezione na terenie miasta (mozaiki, posągi, sprzęty gospodarstwa domowego, monety), co w znakomity sposób może uzupełnić wiedzę i wyobrażenie o tym miejscu.
Będąc na wycieczce w Efezie warto jest też poświęcić trochę czasu na przespacerowanie się po samym Selcuku, bo jest tu co oglądać. Pozostałości po powstałym za czasów bizantyjskich akweduktu (bardzo lubianym przez bociany) , Bazylika świętego Jana na wzgórzu Ayasuluk oraz znajdująca się również na wzgórzu Cytadela służąca jak schronienie przed najeźdźcami. Obydwie budowle wybudowane zostały za czasów Justyniana Wielkiego. Następnie zobaczyć można meczet – pierwszy przykład tureckiego meczetu z dziedzińcem i ruiny łaźni Asa Beya.
To tutaj właśnie nad miastem górowała niegdyś znakomita świątynia wybudowana na cześć Artemidy – Artemizjon- zaliczany do siedmiu cudów starożytnego świata. Dziś jednak można się jedynie domyślać jak świątynia wyglądała,pozostały bowiem po niej tylko jedna kolumna i fundamenty, a to wszystko za sprawą niezrównoważonego psychicznie, chcącego zdobyć rozgłos Herostratesa, który pewnej nocy podpalił świątynię.
JAK WYGLĄDAJĄ WYCIECZKI FAKULTATYWNE DO EFEZU?
Przykładowy ramowy program wycieczki:
1. Wyjazd autobusem z hoteli (Rejon Wybrzeża Egejskiego- Bodrum, Marmaris,Fethyie) we wczesnych godzinach porannych.
2. Przejazd do Efezu. Zwiedzanie najlepiej zachowane starożytnego miasta w rejonie basenu Morza Śródziemnego. Zobaczyć tu można między innymi pozostałości po domach mieszkalnych, sklepach, publicznych latrynach, świątynie Hadriana i wspaniałą Bibliotekę Celsusa, ruiny gimnazjonu portowego i łaźni. Następnie zwiedzanie zabytków Selcuku, wśród których najważniejszymi są Bazylika św. Jana i Cytadela na wzgórzu Ayasuluk, meczet Asa Beya, a także pozostałości po jednym z siedmiu cudów starożytnego świata-Świątyni Artemidy.
3. Następnie wycieczka udaje się do miejsce oddalonego około 8 km od Selcuku gdzie przebywała i zmarła Maria matka Chrystusa zwane Meryemana (dokmek-kaplica).
4. Powrót do hoteli w późnych godzinach wieczornych.
RODZAJ WYCIECZKI: HISTORIA, POZNAWANIE KULTUR
CO ZABRAĆ ZE SOBĄ: NAKRYCIA GŁOWY, OKULARY PRZECIWSŁONECZNE
CENY: około 70-75 $ z Riwiery Egejskiej
A WAM, JAK PODOBAŁO SIĘ NA WYCIECZCE W EFEZIE? CZY WARTO SIĘ NA NIĄ WYBRAĆ?
Ania i Marcin Nowakowie, znani jako Wędrowne Motyle.
